عمل آندوسکوپی دیسک کمر به چه منظور انجام می‌شود؟
عمل آندوسکوپی دیسک کمر به چه منظور انجام می‌شود؟
عمل آندوسکوپی دیسک کمر، یکی از محبوب‌ترین عمل‌ها برای بیمارانی است دارای فتق دیسک در ستون مهره‌ها هستند و چاره‌ای جز خارج کردن آن را ندارند. با گسترش علم و تکنولوژی و استفاده از ابزارالات و ماشین‌ها رفته رفته تحرک بدنی کاهش پیدا کرده و باعث ضعیف شدن عضلات و فشار روی ستون فقرات شده است. این عمل باعث ایجاد سایش در مهره‌های ستون فقرات و فشار زیاد روی دیسک‌های گردنی و کمری شده است. عمل‌های جراحی از گذشته تا به کنون یکی از سخت‌ترین قسمت‌های درمان، هم برای بیمار و هم برای پزشک معالج بوده است. برای داشتن یک جراحی موفق، علاوه بر حازق بودن پزشک معالج، نیاز به یک بررسی کلی از شرایط جسمانی بیمار، سابقه‌ی بیماری‌های دیگر، عوارض ناشی از بی‌هوشی، آزمایش‌های گوناگون برای بررسی وضعیت جسمی و روحی بیمار و بررسی اجمالی فواید و مضرات عمل برای فرد بیمار است.
جراحی ستون فقرات و اعصاب یکی از سخت‌ترین و در عین حال سنگین‌ترین جراحی‌هایی است که بر روی بیماران انجام می‌شود. و چه دلیلی منطقی‌تر از این که پزشک جراح با مغز و نخاع بیمار سر و کار داشته و همیشه در طول عمل احتمال آسیب به مغز و نخاع وجود دارد. اما از دلایل دیگری که برای سخت بودن عمل دیسک کمر می‌توان عنوان کرد این است که برای انجام عمل نیاز به ایجاد یک برش بزرگ در کمر است که همیشه احتمال عفونت بعد از عمل، بهبود نیافتن زخم و درد‌های زیاد بعد از عمل وجود دارد. از طرفی دیگر خشکی ناشی از بی حرکتی، بی اختیاری ادرار و طولانی بودن دوره‌ی برگشت به فعالیت‌های عادی از دلایل دیگری است که بر سخت بودن عمل دیسک کمر تاکید می‌کند. بنابراین امروزه روش‌های درمانی با حداقل تهاجم مطرح شده است. یکی از این روش‌ها miss یا عمل آندوسکوپی دیسک کمر است.
دیسک کمر چیست؟
به بالشتک‌ها یا صفحه‌های قابل انعطاف از جنس غضروف، که بین مهره‌های استخوانی کمری در ستون فقرات واقع شده استlumbar disc hernistion یا دیسک کمر گفته می‌شود. دیسک‌ها از مهره‌ها در مقابل ایستادن بیش از اندازه، دویدن و یا نشستن محافظت کرده و ضربه‌ی ناشی از آن‌ها را می‌گیرند. هر دیسک از دو قسمت ساخته شده، هسته‌ی دیسک و حلقه‌ای که دورتادور هسته قرار دارد. اگر بنا به هر دلیلی حلقه‌ای که هسته‌ی دیسک را در بر می‌گیرد؛ آسیب ببیند و یا تحت فشار پاره شود؛ باعث می‌شود؛ دیسک بیرون بزند و به اعصاب نخاعی فشار بیاید. این عمل، سبب درد در کمر و پا می‌شود. در مواردی که دیسک کمر درمان نشود و یا میزان فتق دیسک شدید باشد، در اندام‌های مثل لگن، ران، زانو، ساق، مچ، کف پا و انگشتان پا، خواب رفتن، سوزن سوزن شدن، بیحسی، کرختی و عوارض حرکتی مشاهده می‌شود.
تفاوت عصب عادی با عصب تحت فشار
عمل آندسکوپی دیسک کمر چیست؟
عمل آندسکوپی دیسک کمر، یکی از جدیدترین و به روزترین عمل‌های جراحی است. در روش عمل آندسکوپی دیسک کمر، در بافت عضلانی کمر، یک برش کوچک ایجاد می‌شود. لوله‌ای فلزی به قطر هشت میلی متر تا نزدیکی دیسک وارد می‌شود. دوربینی با قدرت بینایی بالا، وارد لوله می‌شود. این دوربین از طرفی به سمت دیسک بوده و از طرف دیگر به یک نمایشگر متصل است. این دوربین، تصویر واضحی از محل جراحی را روی نمایشگر نشان می‌دهد؛ تا پزشک جراح دیسک را با وضوح دیده و چگونگی انجام جراحی را ارزیابی کند. کاربرد عمل آندسکوپی دیسک کمر، در بسیاری از عمل‌ها از جمله جراحی مغز و اعصاب نیز به اثبات رسیده است.
عمل آندوسکوپی دیسک کمر
آندسکوپ چیست؟
آندسکوب وسیله‌ایست با آن می‌توان، تصویر مهره‌ها را با بزرگنمایی بسیار عالی دید. نیاز به ایجاد شکاف عمیق در کمر و یا نیاز به برداشتن استخوان‌ها و عضلات برای جراحی دیسک نیست و به راحتی می‌توان دیسکی که بر عصب فشار آورده را بیرون آورد.
تصویر دستگاه آندوسکوپی
مزایای آندوسکوپی
در روش عمل آندوسکوپی دیسک کمر، بیمار سریع به فعالیت‌های روزمره و عادی خود بر میگردد. احتمال عفونت محل جراحی (به دلیل شست و شوی مداوم)، خونریزی و درد‌هایی که در سایر عمل‌ها به وجود می‌آید؛ به حداقل کاهش می‌یابد. میزان چسبندگی در عمل آندوسکوپی دیسک کمر، کمتر است. این عمل، عملی کم تهاجمی است و دوران بهبودی بعد از عمل کوتاه است. نرخ موفقیت عمل در عمل آندوسکوپی دیسک کمر، بالا و تا ۹۱ درصد می‌رسد؛ این درحالیست که شانس بهبودی دیسک در سایر عمل‌های جراحی حداکثر ۸۶ درصد است. در عمل آندوسکوپی دیسک کمر، از روش بی حسی موضی استفاده می‌کنند که توانایی حرکتی ستون فقرات نیز حفظ می‌شود و عوارض بی‌هوشی نیز وجود ندارد. برای انجام این روش، هیچ قسمت از استخوان برداشته نمی‌شود در حالیکه در عمل جراحی به اجبار باید قسمتی از استخوان برداشته شود. عمل آندوسکوپی دیسک کمر، عمل سرپایی است و نیاز به بستری نیست. شکافی که برای انجام عمل ایجاد می‌شود بسیار بزرگ و عمیق است که از لحاظ ظاهری نیز چندان دلپذیر نیست؛ درحالی که در عمل آندوسکوپی دیسک کمر، این شکاف کوچک است و در جای زخم کمترین میزان بافت همبند ایجاد می‌شود.
چه بیمارانی می توانند از این نوع عمل استفاده کنند؟
بیمارانی که یک یا چند دیسک داشته؛ دیسک در قسمت پشت مهره‌ها قرار نگرفته و تنگی کانالی نخاعی و آرتروز پیشرفته ندارند. بعد معاینه و بررسی ام آر آی در صورت داشتن شرایط لازم می‌توانند عمل آندوسکوپی دیسک کمر، را انجام دهند.
چه کسانی نمی‌توانند عمل آندوسکوپی دیسک کمر را انجام دهند؟
- اگر دیسک به سمت بالای کانال نخاعی حرکت کرده باشد و از جای خود بیرون زده باشد.
- بیمارانی که تنگی نخاعی گسترده دارند.
بعد از عمل بیمار به چه مدت نیاز به استراحت دارد؟
دوران بستری و استراحت بعد از عمل به نوع و گستردگی عمل بستگی دارد. اما بیمار بعد از عمل آندوسکوپی دیسک کمر، می‌تواند از جا برخیزد. بستری برای دیسک کمر از ۴ یا ۵ روز به ۱ روز، در دیسک گردن از ۳ یا ۴ روز به ۱ روز کاهش یافته است. در عمل‌های گردنی جمجمه‌ای از ۵ یا ۶ روز به ۲ تا ۳ روز رسیده است. در عمل آندوسکوپی دیسک کمر، درد‌های بعد از عمل قابل تحمل‌تر است. دوران استراحت بعد از عمل آندوسکوپی دیسک کمر، بسته به میزان فعالیت و نوع کار متفاوت است ولی همچنان نسبت به عمل جراحی باز، کمتر است (حدود دو هفته). برای افراد کم تحرک یک یا دو هفته و برای ورزشکاران ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد تا سر کار خود بازگردد و یا ورزش انجام دهد.
عوارض آندوسکوپی
هر عملی عوارض خود را دارد اما عوارض عمل آندسکوبی دیسک کمر، کمتر است (حدود چهار درصد). ولی به دلیل دستکاری بسیار کوچک رشته‌های عصبی درد در این ناحیه دیده می‌شود. در ۵ تا ۱۵ درصد از بیماران سوزن سوزن شدن در ناحیه‌ی اعصاب بین مهره‌ای دیده شده که به مروز زمان در مدت کوتاهی از بین خواهد رفت.
آندوسکوپی کمر به چه صورت انجام می‌شود؟
در عمل آندوسکوپی دیسک کمر، قبل از انجام بیحسی موضعی محل دقیق ورود لوله‌ی آندوسکوپی به وسیله‌ی ام آر آی مشخص می‌شود. بعد از بیحسی، در محل عمل، شکافی به ابعاد ۸/۰ سانتی متر ایجاد می‌شود. لوله‌ی آندسکوپی وارد شکاف شده شده و به وسیله‌ی دوربین موجود تصویر واضحی از بین مهره‌ها در نمایشگر پخش می‌شود. پزشک جراح به راحتی می‌تواند دیسک بیرون زده که به عصب فشار آورده را خارج کند.
تصویری ارائه شده توسط دستگاه اندوسکوپی حین عمل اندوسکوپی دیسک کمر
