پارگی مینیسک زانو چیست و چه دلایل و درمانی دارد ؟
یکی از رایج ترین آسیب دیدگی های زانو ، پارگی مینیسک است و به اشکال مختلفی وجود دارد ، این پارگی در محل مینیسک خود را به وضوح نمایان می کند ، پارگی های رایجی که در این قسمت از زانو ایجاد می شود شامل پارگی طولی ، افقی یا عرضی ، مایل ، شعاعی و یا ترکیبی از پارگی های نامبرده می شود ، ورزشکاران یکی از قربانیان این عارضه هستند و بسیاری از آن ها دچار پارگی مینیسک می شوند که همراه با آسیب دیدگی های دیگر زانو مانند پارگی رباط صلیبی قدامی زانو نیز می باشد .
مینیسک زانو چیست ؟
زانو دارای دو رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی است که از جابجایی قدامی و خلفی زانو جلوگیری می کنند ، رباط های طرفی زانو نقش مهمی در پایداری زانو و جلوگیری از حرکات جانبی زانو دارند ، دو مینیسک هم در مفصل زانو وجود دارد که در طرف داخل و خارج قرار گرفته اند و جنس آن ها غضروفی فیبری است وجالب است بدانید که داخل این مینیسک ها مقعر و خارج آن ها محدب است و به شکل یک برش عرضی به صورت سه گوش دیده می شوند و جالب است بدانید که قسمت های مختلف مینیسک به جز قسمت محیطی آن خونرسانی ضعیفی دارند.
ورزش در بیشتر مواقع مفید است ولی در برخی موارد منجر به آسیب هایی می شود و پارگی مینیسک زانو یکی از شایع ترین و رایج ترین این آسیب ها است و همان طور که گفته شد انواع مختلفی دارد ، زانو در اثر پارگی خفیف رباط های پا و رباط صلیبی می تواند آسیب ببیند که در حین ورزش و استفاده نادرست از زانو به وجود می آیند ایجاد می شوند ، ورزشکارانی که بیشتر به ورزش های برخوردی می پردازند بیشتر در معرض خطر پارگی مینیسک قرار دارند و جالب توجه این است که پارگی مینیسک سن و سال نمی شناسد و هر فردی با هر سنی می تواند به این عارضه مبتلا شود ، پارگی مینیسک همان پاره شدن غضروف زانو است که عوام در مورد آن صحبت می کنند .
مینیسک ها چه وظایفی دارند ؟
از جمله کارهایی که مینیسک های زانو انجام می دهند افزایش پایداری مفصل زانو با عمق بخشیدن به سطح مفصلی ، افزایش نرمی مفصل و انتقال و پخش نیرو های وارده به مفصل و همچنین جذب شوک های ضربه می باشد .
همان طور که گفته شد پارگی مینیسک انواع مختلفی دارد و این تقسیم بندی با توجه به شکل پارگی مینیسک صورت می گیرد و این که پارکی در کدام قسمت آن است ، درست است که دلیل اصلی پارگی های مینیسک فعالیت های ورزشی است ولی این عارضه ممکن است حین فعالیت های غیر ورزشی هم به وجود بیاید .
علائم پارگی مینیسک
زمانی که این اتفاق برای فرد رخ می دهد معمولا احساس درد به خصوص زمانی که زانوی خود را صاف می کند ، دارد ، درد ممکن است خفیف باشد ولی اگر تکه های جدا شده منیسک در بین استخوان های ران و درشت نی باشند ، درد شدت می گیرد و در صورتی که رگ های خونی مسدود شوند احتمال تورم کمی بعد از آسیب وجود دارد و اگر در نتیجه التهاب مفصل با مایع تولید شده به وسیله سینوویوم پر شود ، چند ساعت بعد تورم رخ می دهد.
این التهاب درصورتی ایجاد می شود که سینوویوم آسیب دیده باشد و برای محافظت از خود مایعی تولید می کند که در نهایت باعث تورم زانو می شود ، توجه داشته باشید در برخی موارد صدمه ای که سال ها قبل وارد شده ولی درمان نشده ممکن است الان دردناک شود ، به خصوص که زانو دوباره آسیب ببیند ، یکی از نشانه های پارگی مینیسک زانو صدا دادن آن و سپس قفل شدن آن و یا احساس ضعف است ، در صورتی که این علائم در شما دیده شد باید به پزشک مراجعه کنید و درمان شوید .
توجه
در صورتی که توجهی به علائم حاد بعد از پارگی منیسک نشود این علائم بعد از گذشت چند هفته معمولا از بین می روند و یا کم می شوند ولی این به معنی خوب شدن نیست و علائمی برای بیمار باقی می ماند که به آن علائم مزمن پارگی مینیسک زانو می گویند که مهم ترین آن ها عبارتند از :
تورم زانو بر اثر افزایش مایع سینوویال زانو و یا همان آب آوردن زانو که در اثر فشار آوردن زیاد به زانو این تورم بصورت دوره ای بیشتر می شود .
احساس درد در سطح مفصلی یعنی جایی که مینیسک قرار دارد و قفل شدن زانو که مانع از باز شدن زانو می شود و هر از گاهی رخ می دهد .
احساس این که زانو خالی می شود یا احساس ناپایداری زانو ، در این حالت بیمار حس می کند که زانو در زیر بدن ناپایدار است و موقع راه رفتن به شکل ناگهانی در رفته و خالی می شود .
لاغری عضلات چهارسر ران و صدا دادن زانو در حین خم و راست شدن از دیگر نشانه های مزمن این بیماری هستند .
توجه داشته باشید منیسک بعد از پارگی بهبود پیدا نمی کند چرا که رگ خونی مستقیمی ندارد و مواد غذایی آن از مایع سنوویال تامین می شود و قسمت پاره شده بعدها سخت در نهایت آتروفی می شود .
درمان پارگی مینیسک
درمان پارگی مینیسک معمولا از دو مرحله فاز حاد و فاز مزمن تشکیل می شود که در فاز حاد فرد باید استراحت کند و زانو تحت کامپرشن و درمان با یخ قرار گیرد ولی یخ نباید تماس مستقیم با محل داشته باشد ، این درمان کاهش تورم و التهاب در بافت آسیب دیده را به همراه دارد ، زمان درمان فاز حاد بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت طول می کشد .
ولی در مورد فاز مزمن ، بازتوانی و در صورت داشتن اندیکاسیون ، عمل جراحی توصیه می شود و نوع درمانی که در این فاز انجام می شود بر حسب سن فرد ، میزان فعالیت و تحرک فرد ، میزان و ناحیه پارگی مینیسک و همچنین مدت زمانی که از پارگی گذشته متفاوت است ، همان طور که گفته شد خونرسانی ناحیه ای که در یک سوم خارجی مینیسک قرار دارد خوب است به همین دلیل پارگی های این قسمت احتمالا به خودی خود و یا با عمل جراحی ترمیم می شوند ، ولی ناحیه دو سوم مرکزی خود به خود و یا با عمل جراحی ترمیم نمی شود و باید مینیسک به صورت کامل یا نسبی با جراحی خارج شود که معمولا به وسیله آرتروسکوپی این عمل صورت می گیرد .
درمان با فیزیوتراپی
بعد از عمل جراحی معمولا بیمار باید تحت فیزیوتراپی قرار گیرد ، فیزیوتراپی عملی است که به فرآیند بهبود بیماری سرعت می بخشد و در واقع تضمین کننده بهبود کامل هم افرادی است که جراحی کرده اند و هم آن هایی که با غیر جراحی بهبود یافته اند ، در حقیقت فیزیوتراپی را می توان بهترین درمان ترمیم مینیسک پاره شده و حفظ حداکثری مینیسک نامید و همچنین احتمال آرتریت دژنراتیو در دوره های بعدی زندگی را کاهش می دهد ، استفاده از زانوبند و انجام فیزیوتراپی تا حد زیادی مینیسک پاره شده را ترمیم می کند .
