سندرم تونل کارپال (CTS) چیست؟
تونل کارپال گذرگاه باریکی در مچ دست طرف کف دست شما است که از استخوان ها و رباط ها ساخته شده است. عصب مدیان، که احساس و حرکت را در انگشت شست و سه انگشت اول کنترل میکند، از طریق این گذرگاه همراه با تاندون ها به سمت انگشتان و انگشت شست جریان دارد. هنگامی که فضا برای این عصب تنگ شود و یا عصب فشرده شود، بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف یا درد در دست ایجاد میشود که این مشکل تحت عنوان سندرم تونل کارپال شناخته میشود.
علائم سندرم تونل کارپال
سندروم تونل کارپ در اثر فشار به عصب میانی یا مدیان median nerve در کانال مچ دست بوجود می آید. علائم این بیماری عبارتست از سوزن سوزن شدن ، گز گز و بی حسی در نوک انگشتان. این علائم بیشتر در انگشتان اشاره و میانی ظاهر می شود و در ابتدا بدنبال فعالیت ایجاد میگردد اما بتدریج در هنگام استراحت نیز حس می شود.
از علائم سندروم کانال کارپ تشدید علائم در شب ها است. بیمار چند ساعت بعد از شروع خواب با احساس بی حسی و گزگز انگشتان از خواب بلند می شود و با تکان دادن مچ دست و چند بار مشت و باز کردن انگشتان بتدریج علائم برطرف می شود.
علائم دیگر بیماری عبارتند از: گز گز انگشتان هنگام مکالمه با تلفن وقتی با دست گوشی تلفن را در دست می گیرند و هنگام گرفتن چادر با دست در زیر چانه.
با پیشرفت بیماری به علت کم شدن حس نوک انگشتان بخصوص در انگشتان سبابه و شست فرد در برداشتن اجسام سبک و ظریف دچار مشکل شده و اشیاء از دست وی میافتند. مثلا در حین شستن ممکن است ظرف ها از دست وی بیفتند.
بالاخره با پیشرفت بیماری کاهش دائمی حس انگشتان دست و لاغر شدن عضلات برجسته کف دست ایجاد می شود. در این حالات عضلات ناحیه تنار که در کف دست و در نزدیکی شست قرار دارند ضعیف و لاغر میشوند.
آیا شغلی که دارید میتواند علت دچار شدن به این مشکل باشد؟
این باور رایج است که تایپ کردن مکرر می تواند به سندرم مجرای مچ دست منتهی شود. اما در واقع احتمال دچار شدن به این مشکل در میان کارگران خط مونتاژ نسبت به پرسنل اطلاعات ورودی سه برابر بیشتر است و استفاده مکرر از ابزارهای دستی ارتعاشی این خطر را افزایش می دهد. در مقابل، مطالعه ای نشان داد که حتی استفاده زیاد از کامپیوتر – تا هفت ساعت در روز – موجب نمیشود احتمال ابتلا به سندرم تونل کارپال افزایش یابد.
اگر این مشکل درمان نشود چه اتفاقی رخ میدهد؟
در ابتدا، علائم سندرم تونل کارپال ظاهر میشوند و از بین میروند، اما همان طور که بیماری بدتر میشود، علائم ممکن است ثابت شوند. درد ممکن است به بازو تا شانه گسترش یابد. با گذشت زمان، در صورت عدم درمان، سندرم تونل کارپال می تواند موجب تحلیل عضلات انگشت شست دست شما شود (آتروفی). حتی با درمان، قدرت و احساس ممکن است هرگز به طور کامل دوباره بهبود نیابند.
درمان‌های غیر جراحی
به‌غیراز مواردی بسیار ضروری برای جراحی، غالباً در ابتدا درمان‌هایی نظیر استفاده از مچ‌بند یا تزریق کورتیکواستروئید توصیه و تجویز میشود.
مدارک کافی مبنی بر تأثیر داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن برای درمان سندرم تونل کارپال و یا استفاده از داروی مدر برای بهبود احتباس مایعات در بدن وجود ندارد.
مچ بند
مچ‌بند برای ثابت نگه‌داشتن و جلوگیری از حرکت مچ به‌کاربرده میشود.
مچ‌بند نباید به‌طور مستقیم روی تونل کارپال فشار بیاورد.
مچ‌بند از خم شدن مچ که باعث افزایش فشار روی عصب میانی و بدتر شدن علائم میشود، جلوگیری میکند.
باید توجه داشت که بهبود علائم بیماری با استفاده از مچ‌بند باید ظرف مدت چهار هفته نمایان شود.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها نوعی از داروهای استروئیدی به شمار می‌آیند. استروئیدها نوعی هورمون هستند که در بدن به‌طور طبیعی تولید میشوند. آن‌ها مواد شیمیایی قوی‌ای هستند که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.
اگر مچ‌بند جواب نداد، احتمالاً کورتیکواستروئید تجویز میشود. کورتیکواستروئید ها به‌صورت قرص استفاده میشوند ولی برای سندرم تونل کارپال تزریق مستقیم کورتیکواستروئید در مچ دست تجویز میشود.
معمولاً یک مرتبه تزریق برای شروع درمان تجویز میشود. اگر یک‌بار تزریق جواب داد و باعث بهبودی شد ولی بیماری دوباره عود کرد، درمان مشابه دوباره تکرار میشود.
درمان‌های مکمل
برخی از روش‌های مکمل که برای درمان درد ناشی از سندرم تونل کارپال ایجاد میشوند عبارتند از:
طب سوزنی
فیزیوتراپی
لیزر درمانی
تمرینات ورزشی
قبل از هرچیز باید متذکر شد که چنانچه به سندرم تونل کارپال یا مچ درد مبتلا شده‌اید پیش از هر چیز باید به دست خود استراحت بدهید. این استراحت مادامی‌که گزگز انگشتان ادامه دارد باید تداوم داشته باشد و پس‌ازآن باید با نظر پزشک به ورزش‌های زیر برای تقویت عضلات مچ دست پرداخت.
عمل جراحی تونل کارپال
تنها در صورتی که هیچکدام از راههای ذکر شده باعث نتیجه گیری مناسب نشد عمل جراحی پیشنهاد میشود.
