آرتروز زانو چیست و چه دلایل ، علائم و درمانی دارد ؟
آرتروز زانو یکی از بیماری ها و عارضه هایی است که با بالا رفتن سنایجاد می شود و در افراد بالای چهل سال شایع است ، آرتروزمفصل زانو را شایعترین بیماری تخریبی مفاصل بدن می دانند و خانم ها بیشتر از آقایان به این بیماری مبتلا می شوند ، در این مطلب می خواهیم به بررسی آرتروز زانو و دلایل ، علائم و درمان آن بپردازیم با ما همراه باشید .
قبل از هر چیزی باید به این نکته توجه داشته باشید که آرتروز یک بیماری تخریبی در مفصل است که بیماری مفصلی پیشرونده نیز نامیده می شود ، نام های دیگر این بیماری استئوآرتریت و استئوآرتروز هستند و از آنجایی که این بیماری با افزایش سن پیشرفت می کند ، آرتریت پیری نیز به آن می گویند ، دلایل دیگر ابتلا به آرتروز زانو علاوه برسن می تواند ژنتیک ، نوع شغل ، چاقی ، عوامل هورمونی و نژاد نیز باشد .
مهم ترین علائم آرتروز زانو کدامند ؟
تخریب تدریجی غضروف مفصلی مهم ترین نشانه این بیماری است ، خوب است بدانید دو انتهای هر استخوان دارای غضروف است و همان طور که می دانید غضروف بافتی انعطاف‌پذیر دارد و در صورت بروز آرتروز زانو به تدریج تخریب در غضروف انتهای تحتانی استخوان فمور یا ران و همچنین غضروف قسمت فوقانی استخوان درشت نی آغاز می شود که به این تغییرات تخریبی ، دژنراتیو می گویند ، درگیر شدن و آسیب دیدن غضروف کشکک هم منجر به آرتروز در این ناحیه می شود ، پس با این تفاسیر می توان گفت آرتروز مفصل زانو در دو ناحیه مفصلی بین استخوان ران و ساق و مفصل کشککی رانی ایجاد می شود .
عدم وجود عروق خوانی برای تغذیه علت اصلی تخریب غضروف در بیماری آرتروز می باشد و از آنجایی که در غضروف مفصلی عصب وجود ندارد در صورت آسیب دیدن ، دردی حس نمی شود و همین موضوع دلیل بر بیشتر بودن زمینه تخریب می باشد ، البته ناگفته نماند غضروف از طریق غشای سینوویوم و حرکات مفصل تغذیه می کند .
دلایل ایجاد آرتروز زانو و عوامل زمینه ساز
آرتروز زانو به دلایل مختلفی از جمله ضربه ، پارگی عناصر مفصل زانو مانند منیسک های زانو ، رباط ها و کپسول مفصلی ، ابتلا به بیماری کندرومالاسی کشکک که طی آن غضروف زیر کشکک نرم می شود ، شکستگی های درون مفصلی و دررفتگی ها ، بیماری های مانند آرتریت روماتوئید یا بیماری عفونی در مفصل می تواند ایجاد شود و در صورت بروز علائم باید به پزشک مراجعه کرد .
مواردی مانند عدم کنترل فعالیت های روزمره باعث می شود تا به ناحیه زانو استرس بیش از حد وارد شود ، چهار زانو و دوزانو نشستن ، توالت غیر فرنگی طولانی مدت و بالا و پایین رفتن از پله ها مواردی هستند که منجر به ایجاد آرتروز در ناحیه زانو می شوند ، احتمال ابتلای افرادی که شغل و حرفه آن ها فشار بیش از حد به زانو وارد می کند بیشتر از دیگران است ، از دیگر عواملی که زمینه ساز ابتلا به آرتروز زانو می شوند می توان به عوامل ژنتیکی ، بیماری استئوکندریت دیسکان ، کیست منیسک ، منیسک دیسکی شکل ، بی‌ثباتی زانو به علت شلی رباط ها و چاقی اشاره کرد .
زمانی که آرتروز زانو ایجاد می شود در مفصل زانو تغییر شکل هایی رخ می دهد که پای ضربدری و پرانتزی ، خم شدن مفصل زانو از آن جمله اند ، این عارضه همچنین با حرکت بیش از اندازه مفصل به سمت عقب یا عقب زدگی زانو که با هیپراکستنشن زانو شناخته می شود ، همراه است .
نشانه ها و علائم آرتروز زانو
فردی که به این بیماری مبتلا شده ممکن است نشانه هایی را داشته باشد که از جمله این علائم می توان به دردی که با پیشرفت بیماری به وجود می آید اشاره کرد ، در این عارضه همچنین عناصرمفصلی تغییر وضعیت می دهند ، برای مثال ممکن است تاندون ها و بورس ها دچار التهاب شوند و یا غشای سینوویال ضخیم شده و استخوان های زیرغضروف درگیر شوند ، خشکی مفصلی ، کاهش دامنه حرکتی فرد مبتلا در مراحل پیشرفته بیماری ، ضعف و آتروفی عضلات اطراف مفصل ، وجود کریپتاسیون در حرکات مفصل در برخی موارد ، تجمع مایع و وجود افیوژن در مفصل ، تغییرشکل در مفصل و احتمال ایجاد کیست بیکر که در ناحیه پشت مفصل به وجود می آید ، از دیگر نشانه های این بیماری هستند .
درمان
درمان آرتروز زانو با توجه به مشکل بیمار صورت می گیرد و پزشک معالج باید نوع درمان را تعیین کند ، درمان دارویی طبق نظر پزشک متخصص ، کاهش وزن درصورت چاقی از جمله درمان های این بیماری هستند ، همچنین باید فعالیت های روزمره خود را کنترل کنید و یکسری کارها را انجام ندهید ، مثلا چهار زانو یا دو زانو ننشینید و از پله ها زیاد بالا و پایین نروید و حرکات جهشی و چرخشی و تند هم نباید انجام دهید ، از دیگر روش های درمانی این بیماری تقویت عضلات اطراف مفصل زانو ، تحرک مفصل به صورت کنترل شده ، ترک حرکات و فعالیت هایی که باعث تشدید درد می شوند ، داشتن یک برنامه درمانی برای بیمار توسط فیزیوتراپیست و به خصوص در مواردی که بیماری پیشرفت کرده است ، استفاده از زانوبند و وسایل کمکی طبق نظر متخصص ، آب درمانی ، تمرینات هوازی است ، لازم به ذکر است در موارد پیشرفته و شدید باید جراحی صورت گیرد ، همچنین با استفاده از مکمل های طبیعی می توان بیماری را درمان و کنترل کرد .
نکته
بهترین روش درمان برای افرادی که نیاز به عمل جراحی و یا شرایط درمان های دیگر را ندارند ، تزریق گاز ازون است که درد را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهد و همچنین روند پیشرفت آرتروز را متوقف می کند .
انواع عمل جراحی آرتروز زانو
جراحی در ناحیه زانو شامل تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی ، برداشتن کشکک در مواردی که مفصل پاتلوفمورال به شدت درگیر شده و به با نام پاتلکتومی شناخته می شود .
تنظیم سطوح و عناصر مفصلی درگیر که در آن استئوفیت ها ، سینوکتومی و اجسام آزاد در مفصل برداشته می شود ، در این عمل در برخی موارد کناره غضروف ها و منیسک های ریش ریش شده نیز برداشته و مفصل پاک و تمیز می شود ، تمیز یا تنظیم کردن عناصر مفصلی درگیر زانو با آرتروسکوپی یا بدون آرتروسکوپی ممکن است صورت گیرد .
نوع دیگری از جراحی آرتروز زانو ، استئوتومی است که برای پاهایی که تغییر شکل در اثر بیماری داده اند ، انجام یم شود ، آرترودز یا فیوژن هم نوعی دیگر از جراحی زانو است که در این عمل سطوح مفصلی برداشته و دو استخوان ج.ش داده می شوند .
